Regionalna Izba Obrachunkowa w Katowicach, podczas kontroli w Urzędzie Gminy Kłomnice, wykryła nieprawidłowo sporządzono deklaracje na podatek od nieruchomości stanowiących własność Gminy Kłomnice, a nie oddanych w posiadanie zależne innym podmiotom na lata 2017 - 2021, odrębnie dla sieci oświetleniowej, wodociągowej, kanalizacyjnej, targowiska w miejscowości Nieznanice oraz „mienia gminy”.

Szczegóły poniżej.

PAWEŁ GĄSIORSKI

Do dnia kontroli, nieprawidłowo sporządzono deklaracje na podatek od nieruchomości stanowiących własność Gminy Kłomnice, a nie oddanych w posiadanie zależne innym podmiotom na lata 2017 - 2021, odrębnie dla sieci oświetleniowej, wodociągowej, kanalizacyjnej, targowiska w miejscowości Nieznanice oraz „mienia gminy”. W deklaracjach dotyczących: sieci oświetleniowej, sieci wodociągowej, sieci kanalizacyjnej, targowiska w miejscowości Nieznanice, zadeklarowano do opodatkowania ww. nieruchomości jako związane z działalnością gospodarczą, a ponadto sieć kanalizacyjną jako zwolnioną z podatku od nieruchomości na mocy uchwały Rady Gminy Kłomnice Nr 81/XI/2011 z dnia 17 listopada 2011 r.

W myśl art. 272 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r. poz. 201 z późn. zm.), organy podatkowe dokonują czynności sprawdzających, mających na celu: stwierdzenie formalnej poprawności dokumentów. Ustalenie stanu faktycznego w zakresie niezbędnym do stwierdzenia zgodności z przedstawionymi dokumentami.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 716 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Stosownie do art. 1a ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, przez działalność gospodarczą należy rozumieć działalność, o której mowa w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (a od roku 2018 w ustawie z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców). Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1829 z późn. zm.), działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2018 r. poz. 646 z późn. zm.), działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły. Budynki, budowle i grunty stanowiące własność gminy i służące wykonywaniu jej statutowych zadań jako niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.

Na podstawie ww. deklaracji, wysokość naliczonego i wpłaconego w latach 2017 - 2021 podatku od nieruchomości wynosiła: 2017 – 322.475,00 zł, w roku 2018 – 324.700,00 zł, w roku 2019 – 329.850,25 zł i w roku 2020 – 334.972,00 zł.

Dla ww. nieruchomości, za wyjątkiem sieci kanalizacyjnej, prowadzono odrębne cztery karty kontowe w podatku od nieruchomości, co było niezgodne z § 11 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 października 2010 r. w sprawie zasad rachunkowości oraz planów kont dla organów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. Nr 208, poz. 1375).

Ponadto, nieruchomości wchodzące w skład sieci kanalizacyjnej Gminy Kłomnice uznano za zwolnione od podatku na mocy uchwały Rady Gminy Kłomnice Nr 81/XI/2011 z dnia 17 listopada 2011 r. w sprawie zwolnień w podatku od nieruchomości. W uchwale tej zapisano, że wprowadza się zwolnienie w podatku od nieruchomości dla budynków lub ich części, budowli i gruntów związanych z kanalizacją sanitarną i oczyszczaniem ścieków. W myśl art. 9 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2016 r. poz. 446 z późn. zm.), gmina może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie, tj. w ustawie z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz.U. z 2016 r. poz. 573 z późn. zm.).

Zadania użyteczności publicznej to zadania własne gminy, określone w art. 7 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych. W art. 7 ust. 1 pkt 3 tej ustawy, jako zadanie własne gminy wskazano zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych. W takiej sytuacji budowle wchodzące w skład infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, jako niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, zgodnie z art. 2 ust.1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, a zatem ich zwolnienie na podstawie uchwały Rady Gminy jest bezzasadne.

Natomiast grunty i budynki lub ich części, stanowiące infrastrukturę wodno-kanalizacyjną, będące własnością gminy realizującej samodzielnie zadania z wykorzystaniem tej infrastruktury, od 1 stycznia 2016 r. korzystają ze zwolnienia z podatku od nieruchomości na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 15 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Grunty te i budynki lub ich części powinny być wykazane jako zwolnione w deklaracji na podatek od nieruchomości na podstawie ww. przepisu.

Zgodnie z art. 7 ust. 15 tej ustawy, zwalnia się od podatku od nieruchomości grunty i budynki lub ich części, stanowiące własność gminy, z wyjątkiem zajętych na działalność gospodarczą lub będących w posiadaniu innych niż gmina jednostek sektora finansów publicznych oraz pozostałych podmiotów.

W deklaracjach na podatek od nieruchomości dotyczących kanalizacji wykazano powierzchnie gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz wartości budowli. Ww. dane ujęto w prowadzonej w Urzędzie Gminy ewidencji skutków udzielonych zwolnień na podstawie uchwały Rady Gminy.

Skutki te wynosiły: w 2017 r. – 588.270,00 zł, w 2018 r. – 588.270,00 zł, w 2019 r. – 811.771,00 zł oraz w 2020 r. – 816.740,00 zł.

Powyższe dane zostały wykazane jako kwoty udzielonych zwolnień w podatku od nieruchomości, wprowadzonych uchwałami Rady Gminy Kłomnice w sprawozdaniach rocznych Rb-PDP oraz Rb-27S w dziale 756, rozdziale 75615, § 0310. Zgodnie z wyjaśnieniami p. Piotra Juszczyka – Wójta Gminy Kłomnice uznano, że składniki opodatkowania są wykazane w deklaracjach jako związane z działalnością gospodarczą, ponieważ Gmina za ich pomocą wykonuje zadania publiczne, dlatego też podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Ponieważ są to w większości budowle, dlatego też nie ma możliwości wykazania ich w deklaracji w inny sposób. Przez podatnika Gmina Kłomnice składane są różne deklaracje podatkowe w celu zachowania przejrzystości w opodatkowaniu, nie ma to wpływu na ewentualną zmianę wysokości opodatkowania.

Zgodnie z zakresami czynności do pracowników Referatu Finansowo-Księgowego należało sporządzanie sprawozdań Rb-27S oraz Rb-PDP oraz wprowadzanie do systemu danych o zwolnieniach w podatku od nieruchomości. Nadzór w tym zakresie sprawowała p. Ewa Dąbrowska – Skarbnik Gminy Kłomnice.

Deklaracje na lata 2017 - 2021 dotyczące sieci oświetleniowej oraz sieci wodociągowej i sieci kanalizacyjnej gminy podpisał Kierownik Referatu Inwestycji, Zamówień Publicznych i Infrastruktury Urzędu Gminy Kłomnice.

Deklaracje dotyczące mienia gminy nieoddanego w posiadanie podmiotom trzecim oraz dotyczące targowiska na rok 2017 podpisał Kierownik Referatu Gospodarki Przestrzennej i Ochrony Środowiska, na lata 2018 - 2020 podpisali: p. Piotr Juszczyk – Wójt Gminy Kłomnice i na rok 2021 p. Bożena Lara – Sekretarz Gminy Kłomnice.

Wniosek nr 21
Zweryfikować prawidłowość deklaracji na podatek od nieruchomości sporządzonych dla Gminy Kłomnice na lata 2017 - 2021 celem wykazania kompletnych danych w zakresie podstawy opodatkowania oraz zwolnienia z podatku od nieruchomości oraz zaprowadzić prawidłową kartę kontową dla ww. podatnika, stosownie do art. 272 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2020 r. r. poz. 1325 z późn. zm.) w związku z art. 1a ust. 1 pkt 4, art. 2 ust. 1 pkt 3, art. 3 ust. 1 pkt 1, art. 6 ust. 9 pkt 1, 2 i ust. 10 i art. 7 ust. 15 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1170 z późn. zm.), mając na uwadze wymogi rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 października 2010 r. w sprawie zasad rachunkowości oraz planów kont dla organów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 208, poz. 1375).

Wniosek nr 22
Wzmocnić nadzór nad pracownikami Urzędu Gminy Kłomnice w zakresie prawidłowego ustalenia kwoty udzielonych ulg i zwolnień w podatku od nieruchomości dla nieruchomości stanowiących własność Gminy Kłomnice, mając na uwadze postanowienia uchwały Rady Gminy Kłomnice w sprawie zwolnień w podatku od nieruchomości, a następnie ujęcia danych w ewidencji podatkowej oraz wykazania w sprawozdaniach: Rb-27S z wykonania planu dochodów budżetowych jednostki samorządu terytorialnego oraz Rb-PDP z wykonania dochodów podatkowych gminy, stosownie do wymogów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2004 r w sprawie ewidencji podatkowej nieruchomości (Dz.U. Nr 107, poz. 1138), art. 7a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1170 z późn. zm.), § 9 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 9 stycznia 2018 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1564 z późn. zm.), § 3 ust. 1 pkt 10 i 12 oraz § 7 ust. 4 Instrukcji sporządzania sprawozdań budżetowych w zakresie budżetów jednostek samorządu terytorialnego, stanowiącej załącznik Nr 36 do ww. rozporządzenia